«Пахтакор» Осиё Чемпионлари Лигасида ғолиб чиқа олишига ишонч коэффициенти, унинг бу турнирда ғолиб чиқа олмаслигига шубҳа коэффициенти билан деярли тенг. Сабаби, ҳар бир жиҳатнинг, ҳолатнинг мусбат ва манфий, ижобий ва салбий томонлари бўладики, ҳатто эҳтимоллар назарияси билан фикр юритадиган бўлсак ҳам танганинг икки томонини эсдан чиқармаган ҳолда мулоҳазалашимиз даркор. Қолаверса, рус халқининг бир доно мақоли бор: «Надейся на лучшее, готовься на худшее». Ўзбекчада тахминан шундай: «Яхшиликка умид қилу, лекин нохушликка ҳам тайёргарлик кўриб қўй». Йўқ, бу пессимистларнинг гапи эмас асло. Бу – реалистларнинг гапи! Демак, «Пахтакор»нинг Осиё ареналаридаги юриши қанчалик давомли бўлиши ҳақида фикр юритарканмиз, ижобий хислатлар билан бирга кўнгилни хира қилиб турган ҳолатлар ҳақида ҳам фикр юритамиз.


Демак, аввалига ишончдан бошлаймиз. Бу ишончга сабаб эса «Пахтакор» таркибида бу йил анчайин иқтидорли футболчиларнинг жам бўлганлигидир. Тўғри, аввалги йилларда ҳам «Пахтакор» иқтидорлар борасида ҳеч қачон нолимаган. Бироқ ўтган йиллар билан солиштирадиган бўлсак бу йил пахтакорчиларнинг тажрибали ва ёш ўйинчилари ўзаро уйғунлик касб этиб ОЧЛда яхши натижаларга эришишмоқда. ОЧЛ гуруҳ баҳсларига қуръа ташланган куниёқ жамоа жой олган гуруҳ кўплаб мухлису матахассислар томонидан «ўлим гуруҳи», деган таърифга лойиқ кўрилганди. Ана шу қийин гуруҳнинг қийин рақиблар билан ўтган дастлабки даврасида пахтакорчилар «Ал Ҳилол»дан ташқари қолган икки рақиб билан уларнинг майдонида тўп сурди ва ишончли ғалабаларга эришди. Бунга эса сўзсиз кучли таркибни асос қилиб олиш мумкин.

Бир неча йиллар давомида жамоа етакчисига айланган Алиқулов, катта Тожиев, Нестеров, Гейнрих, Магдеев, Суюновларга яқин 1-2 йил ичида ўзларининг ишончли ўйинлари билан асосий таркибдан муқим ўрин эгаллаб улгурган Исмоилов, Андреев, Ўрунов, Фарҳод Тожиевлар кўмакка келишди. Ундан ташқари жуда омадли харидлар сифатида сербиялик марказий ҳимоячи Боян Миладинович ва ёшлар терма жамоаси сардори Шерзод Каримовларнинг трансферларини киритсак жамоада ўтмиш ва келажак уйғунлиги мутаносиблигини кўриш у қадар қийин эмас. Шунингдек, жуда қисқа фурсат ичида нафақат клуб, балки терма жамоада ҳам мустаҳкам ўринга эга бўлиб улгурган Одил Аҳмедов Ўзбекистонда энг стабил футбол намойиш этаётган кам сонли ўйинчилардан бири ҳисобланади. Агар ўтган йилга нисбат билан қаралса, бу йил жамоа захира ўриндиғи ҳам бирмунча бойроқ кўринишга эга.

Ўтган йили жамоада ўз ўйинларини кўрсата олмаган ёки кўрсатишга имкон берилмаган Пинто, Акопянц каби футболчилар ўрнида бугунда Андреев ва Каримовлар ишонч билан тўп суришяпти. Станиславнинг ёрқин ўйинлари туфайли бош терма жамоамизга чақирув олганлиги ва Каримовнинг ўйиндан ўйинга очилиб бораётганлигини ҳамма кўриб турган бўлса керак. Гейнрих бироз ностабил ўйнаётгандир ички биринчиликда. Аммо ОЧЛнинг барча ўйинларида биз Сашанинг ўта фаол ўйинлари ва ностандарт фикрлашлари туфайли жамоага кўплаб фойда келтираётгани гувоҳи бўлдик. Гуруҳ баҳсларида урилган 7 голнинг беярли барчасида Гейнрихнинг ҳиссаси катта эканлигини кўрдик. Черногориялик Маркович Аҳмедовнинг плеймейкерлик нуқтасига ўтганлиги муносабати билан бироз орқароққа сурилди ва энди стопперлик ролида фойдали ўйин кўрсатмоқда. Қисқаси, халқаро баҳслардаги пахтакорчилар иштирокидаги ўйинлар бизга ушбу жамоага катта умидлар боғлашимизга замин яратяпти.

Фикримизча ана шу тўртлик ҳозирги «Пахтакор»нинг энг етакчи ва кўп нарсани ҳал қилиши мумкин бўлган футболчиларидир. Игнатнинг билагида сардорлик боғичи бўлмасада, у дарвозабон бўлсада, майдондаги деярли ҳар бир эпизодда жамоадошларини олдинга бошлаб туриши, уларга руҳан мадад бўла олиши билан ном қозонган. Унинг устига рақиб бутун жамоадан ўтиб кетган тақдирда ҳам ортда Игнатийдек посбони бўлган жамоада руҳий устунлик мавжуд бўлиши ойдин ҳақиқат. Унинг ишончли ўйинларига кўз тегмасину, лекин Ўзбекистонга яна бир-иккита шундай харизматик шахслар, кучли дарвозабонлар камлик қилмасди. Бу нафақат «Пахтакор», балки терма жамоамизни ҳам ўйлаб айтилган фикр.

Одил ортиқча таърифга муҳтож эмаслигини юқорида айтдиг-у, аммо мақоладаги фикрнинг тўлиқ бўлиши учун унга ҳам тўхталиб кетиш лозим. Аҳмедов ўйинларида битта энг асосий, кўзга ташланадиган жиҳат бор – минимум брак, максимум фойда! Унинг хато қилганини камдан-кам кўрамиз. Борди-ю хато қилгудек бўлса ҳам ҳеч қачон курашдан чиқиб кетмайди у. Тўп учун охиригача курашиши, стопперликни аъло даражада уддалаши, яккакурашларда енгилмаслиги каби жиҳатлардан ташқари, у яратувчанлик борасида ҳам анчайин юксалди. Майдонни яхши кўра олиши, узоқ масофага аниқ тўп етказиб бера олиши, дриблинг ва тезлиги юқорилиги, 2-3 рақибни бемалол алдаб ўтиб, таъқибдан қочиб кета олиши ва кучли ва аниқ зарба эгаси эканлигини ҳаммамиз кўриб турибмиз. Одил ушбу хислатларга эга бўлиш учун тинимсиз тер тўкиб, ўйиндан ўйинга ана шу қирраларини сайқаллаб, ўз устида ишлашдан, меҳнат қилишдан тўхтаб қолмаётгани қувонарли ҳолатдир. Унга тақдим этилган сардорлик боғичи ҳам жамоа раҳбарлари ва футболчилар томонидан билдирилган юксак ишонч туфайлидир. Бу ишонч эса Одилнинг ўйинлари туфайли юзага келган (ишқилиб бошқа футболчиларимиз орттирган юлдузлик ва дангасалик касали бу футболчимизни четлаб ўтсин).

Зайниддин ОЧЛ гуруҳ баҳсларида мунтазам майдонга тушиб, деярли ҳар ўйинда гол муаллифи бўлди. Тўғри, бунда жамоадошлари, айниқса Гейнрихнинг ҳиссаси беқиёс. Аммо Зайниддиннинг гол сезиш қобилияти, керакли жойда пайдо бўла олиши, яхши дриблингга эга эканлиги ҳам сир эмас ва айнан шулар туфайли катта Тожиев сермаҳсуллигини пасайтирмаяпти. Қолаверса, у кўпинча захирадан ўйинга тушаётганини ҳисобга олсак, унинг ҳам фойдалилик коэффициентининг анчайин юқори эканлигини пайқаш қийин эмас.

Гейнрих «Пахтакор» таркибидаги энг ёрқин, ностандарт фикрловчи, ўйин тақдирини биргина ҳаракати билан ҳал қилиши мумкин бўлган футболчи. ОЧЛ баҳсларидаги суперўйинларига унинг шу хислатлари билан бирга араб жамоаларини ёқтирмаслиги ҳам сабаб бўлса керак. Саша арабларга қарши доим ўта фаол ўйин намойиш этади. Демак, у ва юқорида келтирилган шерикларининг мавсум энди бошланган пайтда шундай мазмунли ўйин намойиш этаётганлигини ва мавсум қизғин паллага кирган сари кучайишлари мумкинлигини эътиборга олсак, «Пахтакор» ОЧЛда узоққа бориши мумкин. Боз устига гуруҳдан чиқиш масаласи муддатидан аввал ҳал қилинган.


Энди жамоанинг мураббийлар штаби ҳақида сўзлашсак. Виктор Жалилов бир пайтлари «Пахтакор» билан нафақат Ўзбекистонда, балки бутун Осиёда фурор кўтарганлигини ҳаммамиз яхши биламиз. Ўшанда у туркманистонлик ҳамкасби Тачмурод Агамуродов билан супетандем ҳосил қилишган, учраган рақибни тор-мор этиб, ОЧЛда кетма-кет икки марта финал остонасида тўхташган, ички чемпионатда-ку уларга тенг келиш тугул, бироз бўлсада жиддийроқ қаршилик кўрсатадиган клуб йўқ эди ҳисоби.

Ўша зафарли онлардан сўнг қанча-қанча сувлар оқиб ўтиб кетди. Футбол ўзгарди, рақиблар кучайди, Осиёдаги жамоалар анчайин олдинга силжишди, ички чемпионатда ҳам «Бунёдкор»дек жиддий жамоа пайдо бўлди, шунингдек бошқа жамоалар ҳам анчайин қаддиларини ростлашяпти ва ҳозирда «Пахтакор»га қарши майдонга чиқаётган исталган жамоа улардан чўчимай, анчайин жиддий қаршилик кўрсатишяпти. Аслида, таркиб, иқтидорлар, потенциал борасида олиб қарайдиган бўлсак, «Пахтакор» миллий чемпионатдаги ҳар қандай жамоадан устун бўлса устунки, кам эмас. Ҳатто гоҳида ушбу жамоа ички чемпионат ўйинларида мураббийсиз ҳам ўйнай олиши мумкин, деган фикр ўтади хаёлимиздан. Чунки жуда кучли футболчилар жам бўлишган жамоада. Аммо жамоа ўйини гоҳида ўта пала-партиш кўриниш олади. Бунга ОЧЛнинг 4-туридаги «Саба баттери» билан ўтган уй учрашуви яққол мисол бўла олади. Жамоада кучли ижрочилар, етакчилар, иқтидорлар талай, аммо уларга ягона футбол ғоясини сингдира оладиган кучли мураббий етишмаётгандек назаримизда. Тўғри, Жалилов анчайин яхши мураббий, лекин ҳозирги «Пахтакор»нинг амбициялари шундай баландки (ОЧЛ Ўзбекистоннинг исталган клуби учун айни дамдаги энг баланд чўққи), жамоага ана шундай хоҳиш-истакларни рўёбга чиқара оладиган кучли мураббий, харизматик шахс керак наздимизда. Ушбу мураббий кучли руҳшунос, айёр тактик, дипломат ва қаттиққўл бўлиши керак. Биз Хиддинкни олиб келиш керак демаймизу, лекин «Бунёдкор» Зикодек мураббийни олиб келиб қўйганда, нега «Пахтакор», дейлик, ҳеч бўлмаса ишсиз юрган Газзаев ёки Романцевлар билан музокарага киришиб кўрмайди. Тўғри, ҳозирги иқтисодий бўҳрон пайтида маблағ масаласи оғриқли нуқта бўлиши мумкин, лекин ҳимоя марказига сербларнинг кучли ҳимоячисини олиб келиб ўйнатиб қўйган жамоа, майдон чеккасидаги ўриндиққа ҳеч бўлмаса Россия даражасидаги кучлироқ мураббийни олиб келиб ўтқазиб қўя олмайдими?

Рус футболи бизникидан анчайин устунлигини ҳисобга олсак, ўша ўлкадан келган мураббий билан оқилона битим тузиб, унга ишлаш учун 2-3 йил имкон берилса, бундан нафақат «Пахтакор», балки ўзбек футболи ҳам ютган бўларди. Шунда «Пахтакор»нинг ўйинида ғоя пайдо бўларди, пала-партиш кўча футболига барҳам бериларди (мени айбга буюрмангу, «Саба» ва «Локомотив» билан ўйинлар кўча футболи деб аталмаса, яна қандай аталсин?). Саноқсиз ҳужумлар уюштириб бир ёки икки тўп киритаётган пахтакорчилар анчайин рационал футбол ўйнаб, кам вазият содир этиб, ўша имкониятлардан фойдаланиш коэффициентини 80-90 фоизга олиб чиқишармиди? Ёки ҳар ўйинда албатта 1-2 марта бўлсада қалтис хатоларга йўл қўядиган ҳимоя анчайин мустаҳкамланармиди?

Хуллас, майдонда етакчилари бўлган жамоанинг майдон ташқарисида етакчиси йўқ. Ана шу жиҳат пахтакорчиларнинг якунда ОЧЛ ғолиби бўлишларига тўсқинлик қилиши мумкин.


Ўзбекистоннинг энг яхши ўнг қанот ҳимоячисининг гоҳ Хитойда юрганини, гоҳо жароҳатини даволаётганини эшитяпмиз. Аммо бирор-бир матбуот анжуманида аниқ бирор гап йўқ:
Савол: Иномов ҳақида нима дея оласиз?
Жавоб: У жароҳат олган ва айни пайтда тикланяпти. Ҳозирда ўнг қанотимизда Ўрунов, Тожиевлар ҳам бор…
Бу каби савол-жавоб ишонинг, деярли ҳар бир ўйиндан кейинги матбуот-анжуманида янграйди. Тўғри, Ислом тўп сурадиган қанотда Ўрунов яхши ўйин кўрсатяпти, аммо тажрибасиз, Камолиддин Тожиев эса ўйин амалиётисиз. Балки Фарҳод Тожиевни янада орқароққа тортиб, ўнг қанот ҳимоясида ўйнатиб кўриш керакдир? Ахир ярим ҳимояда ўйнатишларига кўникиб қолдик, инсоният ҳамма нарсага кўникади. Унда савол туғилади - голни ким уради? Бошинг омон бўлгур Фарҳод супер-мега-драйв-универсал бўлса ҳам бунга қодир бўлолмаса кераг-ов.

Ўнг қанотда Магдеев ўйнарди. Доим ўйнарди, ора-сира ўйнарди, яқин-яқингача ўйнарди. Аммо шу футболчи жуда кўп жароҳат олади-да ўзиям. Унинг жароҳат олишга мойиллигини билган клуб Каримовни сотиб олди. Шерзод анчайин универсал ва талантли ўйинчи экан, ёшлар терма жамоамизда марказда ўйнаб юрган йигит, «Пахтакор»да ўнг қанотни гуллатяпти. «Саба» билан ўйинда бир бўлим ўйнаб учрашувнинг энг яхшиси бўлиш ҳаммага ҳам насиб қилмайди. Аммо Худо кўрсатмасин, Шерзодга бирор кор-ҳол бўлса ким бор ўнг қанот ярим ҳимоясида ўйнаш учун? Шарофетдинов-чи, дерсиз??? Агар жавобмонанд саволингиз шундай бўлса, биз бунга жимлик билан жавоб берамиз.

Фойдаланилмаётган ёки фойдаланишни хоҳланмаётган футболчилар сирасига Садриддин Абдуллаев, Алишер Азизов, Санъат Шихов, Ойбек Қиличев, Мурод Холмуҳамедов ва яна бир қатор ёшлар ҳам киради. Тўғри, биз Жалиловни иқтидорларни «моғорлатиб» қўйяпти деёлмаймиз. Бундай дейишимизга Стас, Шерзод, Ғулом каби футболчиларни асосий таркибда бот-бот кўраётганимиз тўсқинлик қилади. Лекин бошқалар-чи? Битта ёш йигитни ўйнатиб, ўнтасини «чиритиб» юбориш керакми? Билмадик.

Мана шу салбий жиҳатларни ҳисобга олиб «Пахтакор» ОЧЛда енга олиши даргумон, деймиз. Чунки Аҳмад Ҳалил ёки Ғулом Ризоий кечирган хатоларни Вильхельмссон ёки Ан Чжун Хванлар кечириб ўтиришмайди. Бундай пала-партиш ўйинлар билан «Ал Ҳилол» ёки «Чонбук Моторс»ларни енгиш анчайин мушкул вазифа. Эртага бизга Ильдар ва Исломлар керак бўлади. Чунки жароҳат ёки дисквалификациялардан ҳеч ким муҳофазаланмаган.